Blog Yazılarımız

Ceviz Fidanı Gübrelemesi

Cevizin en çok ihtiyaç duyduğu makro elementler azot ve potasyumdur. Ekimden önce sadece fosfatlı ve potasyumlu gübreler uygulanır. Azotlu gübreleme yapılmaz. Dikimden önce, ilk yılda kök gelişimini güçlendirmek için açılan fidan çukurlarının dibine 250 gr süperfosfat ve 250 gr potasyum sülfat fırça ile karıştırılır. Atılır. 4-5 kürek toprakla karıştırılır. Yeni ekilen bahçelerde dokuların sertleşmesi, meyve tomurcuklarının oluşması ve taç gelişimi açısından dengeli bir gübreleme yapılması oldukça önemlidir. Ciddi dengesizlikler ortaya çıkıyor.
Ayrılık süresi nedir? Ağaçlar uyanma saatinden sonra haziran, temmuz ve ağustos aylarında büyümeye devam ettikçe gelecek yıl ne yapacaklarına karar verirler. Yani bu gözler benim meyve gözüm, yaprağım veya dalım olacak. Toprağı bor, çinko, organik gübreler ve potasyumla desteklemek. Tedarikçi firmanın size vereceği sulama ve gübreleme programı ile ağaçların zamanında meyve vermesi, zamanla gerektiği kadar dal ve yaprak oluşturması için bahçe uygulamasına devam edeceksiniz.
Yine gübreleme ölçümümüz, aşağıdaki kitapçıkta da belirtildiği gibi, dikimden sonraki yıllarda ağacın her yaşı için düzenli uygulamamızdır.

GÜBRELERİN UYGULAMA ZAMANI VE UYGULAMA ŞEKLİ

Gübrelerden en iyi verimi alabilmek için toprağa verilme zamanına ve şekline çok dikkat etmek gerekir. Sadece uygulanacak gübrenin cinsini ve miktarını bilmek yeterli değildir. Döllenme zamanının seçiminde önemli olan, bitkiye ihtiyaç duyduğu anda gerekli ortamı ve besin maddelerini sağlamaktır. Bu nedenle bazı bölgelerde yetiştirilen belirli bitkiler için verilmesi gereken gübre miktarı tek seferde verilirken, bazı bölgelerde ise bölünerek birkaç defada verilebilmektedir. Gübrenin çok erken veya çok geç verilmesi durumunda gübreden beklenen fayda büyük ölçüde azalır.
Bitkilerin besin elementlerinden faydalanabilmesi için gübrelerin uygulama şekli ve zamanı önemlidir. Ticari gübrelerin ve organik kalıntıların toprağa uygulanma şekli ve uygulama süreleri hakkında bir genelleme yapmak mümkün değildir. Ancak gübrelemeden istenilen faydanın alınabilmesi için bu maddelerin toprağa en uygun zamanda ve doğru şekilde uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle uygulanacak gübre malzemesi çok iyi bilinmeli, o gübrenin cinsine göre uygulama zamanı ve yöntemi belirlenmelidir. Toprağa uygulanan besin maddelerinin toprakta uzun süre kalamayacağı bilinmelidir.

GÜBRE UYGULAMA YÖNTEMLERİ

Gübrelerden en iyi verimi alabilmek için uygulama süresi kadar uygulama yöntemi de önemlidir. Gübreleme yöntemleri yüzeye serpme, bant (sıra) üzerine uygulama, yapraktan uygulama ve sulama ile uygulama olarak sıralanabilir.

YÜZEY YAYILMASI

Gübrenin elle veya gübre serpme aletleri ile toprak yüzeyine serpilerek uygulanmasıdır. Özellikle azotlu gübreler yüzeye serpilerek uygulanır. Ekimden önce uygulanabileceği gibi ekimden sonra veya bitki geliştikten sonra da uygulanabilir. Sık ekilen bitkilerde gübrelemenin kolay olması tercih edilir. Çok geniş arazilerin kısa sürede ve pratik bir şekilde gübrelenmesinde kullanılır. Gübrenin bu şekilde uygulanması hem zamandan hem de işçilikten tasarruf sağlar.

BANT UYGULAMASI

Gübreler ekimden önce tohumun veya fidenin 3-5 cm altına veya yanına elle veya makine ile uygulanır. Mibzer ile hububat ve diğer tarla bitkilerinin ekiminde gübre, tohumun yanında tohumun yanına verilir. Toprakta kolaylıkla işe yaramaz formlara dönüşen fosfor ve çinko gibi elementler için bant uygulaması en uygun yöntemdir. Köke en yakın bölgeye verildiği için bitki rahatlıkla alabilir. Sıraya dikilen bitkilerde bant üzerine gübre uygulanması tavsiye edilir. Alt kısım toprak yüzeyine göre daha nemli olacağından gübrenin yararlılığı artar. Gübre fiyatlarının yüksek olduğu ve daha az gübre kullanımına ihtiyaç duyulduğu durumlarda bant uygulaması en uygun yöntemdir.
Meyve ağaçlarında bant uygulaması taç çıkıntısına uygulama şeklinde yapılır. Özellikle fosfor, potasyum ve mikro elementli gübrelerin taç çıkıntısına 15-20 cm derinliğe kadar uygulanması ve uygulama sonrasında üzerinin toprakla kapatılması gerekir.
Erken ilkbaharda ağaç tepesi (çıkıntı) altında açılacak 15-20 cm genişliğinde ve 15-20 cm derinliğinde dairesel bir çukura fosfor ve gerekiyorsa potasyumlu gübreler dökülür ve toprakla doldurulur. Toprak işlemenin traktörle yapılabileceği durumlarda gübreler ağaç sıralarına paralel 15-20 cm derinlikte açılan hendeklere verilebilir. İlk yıl 1. sıra, ikinci yılda 2. sıra gübrelenir.

YAPRAKTAN UYGULAMA

Kimyasal gübrelerin bitkiyi yakmayacak dozlarda suda eritilip bitkinin üst kısmına ve özellikle yapraklara püskürtülmesiyle uygulanmasıdır. Yapraktan besleme ile bitkilerin başta makro elementler olmak üzere tüm besin maddesi ihtiyaçlarının karşılanması mümkün değildir. Genellikle mikro element içeren gübreler için uygun bir yöntemdir. Gübrelerin topraktan uygulanması çeşitli nedenlerle uygun olmayabilir. Örneğin topraktan uygulanan mikro elementli gübreler topraktaki kireç veya yüksek pH nedeniyle etkisizdir. Bu nedenle mikro element eksikliklerinin etkili ve hızlı bir şekilde giderilmesinde yapraktan uygulama en iyisidir. Özellikle meyve ağaçlarında yaprak gübresi uygulaması yararlı ve hızlı bir tedavi yöntemidir. Yaprak gübresi uygulamasında en önemli husus uygulama süresidir. Örneğin bitkilerin çiçeklenme döneminde veya meyve oluşumu döneminde yaprak gübrelemesi yapılmamalıdır. Uygulanması durumunda çiçeklerin yanmasına ve tozlaşmanın engellenmesine neden olabilir. Sabah erken saatlerde veya akşam serinliğinde uygulanmalıdır. Yaprakların üst ve alt yüzeyleri çok iyi ıslatılmalıdır.

SULAMALI GÜBRE

(GÜBRELEME) Gübre sulama suyuna karıştırılarak sulamayla birlikte gübrelenir. Zaman, işçilik ve yakıt tasarrufu açısından oldukça uygun bir yöntemdir. Ancak suda kolayca çözünen azotlu ve potasyumlu gübreler bu yöntemle verilebilir. Amonyum nitrat, amonyum sülfat, kalsiyum nitrat, üre, amonyum fosfat, potasyum klorür, potasyum sülfat, diamonyum fosfat gibi gübreler suya karıştırılabilir. Sulama suyuyla birlikte verilmeyecek bileşikler ise fosforik asit, susuz amonyak, amonyak çözeltileri, süperfosfat, alçı, kireç ve bazı kompozit gübrelerdir. Gübrelemede kullanılacak gübreler, basınçlı sulama sistemleriyle uygulandığında suda çökelmemeli ve tortu oluşturmamalıdır.

GÜBRELERİN UYGULAMA ZAMANI

Genel olarak gübrelerin uygulama zamanı;
*İklim koşulları
*Toprak koşulları
*Bitki türü
*Kullanılacak gübre türüne bağlıdır.

GÜBRELER HANGİ İKLİMLERDE NE ZAMAN UYGULANMALIDIR?

Yağışlı ve nemli iklim koşullarında gübrelerin uygulama zamanı mümkün olduğu kadar ekime yakın yapılmalıdır. Çünkü bitki besin maddelerinin yıkama şeklinde kaybı yağışla birlikte artar. Çok sıcak ve çok kuru şartlarda buharlaşma ve fiksasyon yoluyla gübre kayıpları meydana gelebilir. Bu durum dikkate alınarak gübreleme süresinin ayarlanması gerekmektedir. Gübreleme zamanı konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri, tohumun çimlenmesi sırasında toprakta yeterli besin maddesinin bulunmasını sağlayacak şekilde gübreleme süresinin ayarlanmasıdır. Aksi halde gübreleme yapılmadan istenilen başarı elde edilemez.

GÜBRELEME SÜRESİ TOPRAK ŞARTLARINA GÖRE DEĞİŞİR Mİ?

Gübrelerin toprağa tutunabilmesi ve daha faydalı olabilmesi için toprak koşullarının iyi bilinmesi gerekmektedir. Hafif bünyeli kumlu topraklarda besin maddeleri toprağa tutunamadığı için uygulama sonrasında yıkanarak veya buharlaşarak topraktan kaybolur. Hafif bünyeli topraklarda özellikle azotlu gübrelerin bölerek uygulanması kayıpların azaltılması açısından uygundur. Kireçli ve hafif alkali topraklarda verilen fosfor fikseleşerek bitkinin yararlanamayacağı bir forma dönüşür. Bu nedenle fosforlu gübre ekimden hemen önce, hatta ekimle birlikte uygulanmalıdır.

HANGİ BİTKİLERE NE ZAMAN GÜBRE VERMELİYİZ?

Sebzelerde ve yeni meyve bahçeleri kurulurken, kimyasal gübreler ekim sırasında veya ekimden hemen sonra uygulanmalıdır. Meyve ağaçlarının döllenme süresi bölgenin iklimine göre değişmekle birlikte ılıman bölgelerde şubat-mart aylarında, kışların şiddetli geçtiği bölgelerde ise mart-nisan aylarında yapılması gerekmektedir. O yılın ilk gübrelemesinde önerilen fosfor ve potasyumlu gübrelerin tamamı ile azotlu gübrenin yarısı verilmelidir. Azotun diğer yarısı ise 2-3 ay sonra sulamadan hemen önce tırmıkla toprağa karıştırılarak sulanmalıdır.

HANGİ GÜBREYİ VERMELİYİZ?

Genel olarak organik gübrelerin sonbaharda toprağa uygulanması daha uygundur. Çünkü kış yağışlarıyla birlikte organik gübrenin toprağa nüfuz etmesi sağlanacak. İnorganik yani kimyasal gübrelerdeki besinler bitkinin alması için hazırdır. Bu nedenle ekim veya dikim sırasında uygulanmalıdır. Bu gübrelerin uygulama süresi verilecek bitki besin maddelerine göre değişmektedir. Fosforlu ve potasyumlu gübreler ekimden önce veya ekim sırasında verilmelidir. Azotlu gübreler birkaç kez bölünerek uygulanmalıdır. Çünkü nitrojen hareketli bir elementtir ve kolayca kaybolur. Yarısı ekimle birlikte veya ekimden hemen sonra, diğer yarısı ise bitkinin gelişme döneminde verilmelidir. Yağışlı bölgelerde veya kumlu topraklarda uygulanacak azotlu gübreler daha fazla parçaya bölünerek uygulanabilir.

KİMYASAL GÜBRE UYGULAMASI

Kimyasal gübreler tek veya birden fazla bitki besin maddesini bitkinin kullanımına hazır hale getirir. Bu nedenle ekim veya ekim sırasında veya ekimden hemen sonra uygulanmalıdır. Erken verilirse ya zamanla toprakta kaybolur ya da bitkinin alamayacağı işe yaramaz bir forma dönüşür. Bitki büyüdükten sonra geciktirilirse toprak yüzeyinde kalır ve bitkiye faydası olmaz.
Azotlu gübreler çok aktif olduklarından (sığır gübresi) aşırı yağış ve sulama ile yıkanıp gaz halinde yok olurlar. Bu tür kayıpların önüne geçebilmek için bu besin maddesinin en çok ihtiyaç duyulduğu gelişme dönemlerinde bölünerek uygulanması gerekmektedir. O yıl o ürün için gerekli olan yani toprak analiz sonuçlarına göre tavsiye edilen azotun yarısının ekimle birlikte veya ekimden hemen sonra verilmesi gerekir.
Fosforlu Gübrelerin uygulama zamanı; Ekimden hemen önce tamamen uygulanmalıdır.
Toprak analiz sonuçlarına göre potasyumlu gübrelerin uygulanması gerekiyorsa uygulanmalıdır. Bu gübre de fosforlu gübreler gibi ekim veya dikim zamanında verilmelidir. Potasyumlu gübrelerin tümü bir defada uygulanır. Ancak yıkanarak kaybolma ihtimali olan bölgelerde ikiye bölünerek de verilebilir.

ORGANİK GÜBRE UYGULAMASI

Gübrenin uygulanacağı toprağın niteliği ve gübrenin uygulanacağı bölgenin iklim koşulları organik gübrelerin uygulama süresini belirler. Bu faktörler dikkate alındığında çiftlik gübresinin en ideal uygulama mevsimlerinin ilkbahar ve sonbahar olduğu görülmektedir. Burada yukarıda belirtilen iklim ve toprak faktörleri dikkate alınarak uygulamanın ilkbaharda mı yoksa sonbaharda mı yapılacağına karar verilir.
Tarlaya uygulanan organik gübreler pullukla gömülerek gübrenin değerindeki kayıpların önüne geçilir. Gübrenin toprak altına gömüleceği derinlik toprağın dokusuna göre değişmektedir. Genel uygulama olarak çiftlik gübreleri hafif bünyeli topraklarda yüzeye serpilir, daha sonra pullukla derin bir şekilde yayılır, ağır bünyeli topraklarda ise yüzeye hafifçe çıkacak şekilde karıştırılır.
Organik gübreler ekimden önce, ayrışma süresi dikkate alınarak verilmelidir, böylece bitkinin ekim sırasında hazır besinleri bulabilmesi sağlanır. Sıcak ve nemli iklim koşullarında yetiştirilen bitkilerde ekimden 4-6 hafta önce, serin koşullarda yetiştirilen bitkilerde ise birkaç ay önce gübre toprağa uygulanmalıdır.
Toprağın yapısı, organik madde miktarı, iklim faktörleri ve yetiştirilecek bitki türü toprağa eklenecek organik gübre miktarının belirlenmesinde etkilidir. Organik gübreler toprağa sağladıkları bitki besin maddelerinden ziyade toprağın yapısına kattıkları özellikler açısından daha önemli bir işleve sahiptir. Toprağa uygulanan organik gübreler, toprağa sağladıkları organik madde, toprakların geçirgenlik değerleri ve su tutma kapasitesi diğer fiziksel özelliklerine olumlu etki yaparak toprakları bitki yetiştirmeye daha uygun hale getirir.
Organik gübrelerle yapılan gübrelemede, az ve sık gübreleme uygulamalarının, çok miktarda ve uzun zaman aralıklarıyla yapılan gübreleme programlarına göre daha etkili olduğu çeşitli kaynaklarda gösterilmiştir. Az ve sık uygulanan bu gübreleme programlarında eksik olan bitki besin maddelerinin ticari gübrelerle desteklenmesi gerekmektedir.
Ayrıca ahır gübresinin kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar kadar, kullanıma kadar olan saklama şeklinin de önemli olduğu unutulmamalıdır.

AHIR GÜBREDE MEYDANA GELEN KAYIPLARIN ÖNLENMESİ

Ahır gübresindeki kayıpları önlemek için;
• Ahır tabanı su geçirmez hale getirilmeli,
• Ahırda yataklık kullanılmalıdır. Çünkü yataklık hayvanın idrarını tutarak yıkama yoluyla meydana gelen kayıpları önler ve amonyak kaybını önler. Böylece yataklık materyaldeki organik madde ve bitki besin maddelerinin gübreye verilmesi sağlanır ve gübrenin kullanımı kolaylaştırılır.
•Ahır gübresine, gübrelemeyi önlemek amacıyla flok, kalsiyum klorür, kalsiyum nitrat gibi maddeler eklenir. Ahır gübresinde olgunlaşma sırasında mevcut azotun kaybı,
• 1 ton ahır gübresine 7-8 kg fosfor (P2O5) hesaplamalı fosfor gübresi eklenirse gübrenin azot kaybı önlenecek ve gübre fosforla zenginleştirilecektir,
• Ahırdan çıkan gübreyi açık alanda ve dağınık şekilde depolamayınız, ahırdan çıkarılan taze gübre özel hazırlanmış gübreler içerisinde düzenli bir yığın halinde saklanmalıdır,
• Ahır gübresinin depolanması sırasında, mümkün olduğu kadar sıkıştırılmış ve havasız olarak olgunlaştırılmalıdır. Böylece azot ve organik madde kaybı azalır.
• Kayıpların azaltılması için ahır gübresi, yağışın yoğun olduğu bölgelerde üstü kapalı olarak depolanmalıdır. Çiftlik gübresinden sızıntı yoluyla kaybın önlenmesi için beton veya sıkıştırılmış bir zeminde olgunlaştırılmalı, yağmur suyuyla yıkanan gübreden çıkan sıvı malzemenin ortamdan ayrılması engellenmeli, mümkünse gübrelenmelidir. Yığına geri dönülür,
• Yağışın az olduğu yerlerde gübreler rüzgâr almayan oldukça yüksek bir yerde, iyice sıkıştırılmış bir yığın halinde depolanmalıdır. Yığın ince bir toprak tabakasıyla veya organik madde bakımından zengin bir örtü tabakasıyla örtülmelidir.
Yukarıda sıralanan kayıpların önüne geçebilmek için uygun özelliklere sahip bir gübre tesisi kullanılması gerekmektedir.

ORGANİK GÜBRE KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Tarımda kullanılan organik gübreler çok çeşitlidir. Bu gübrelerin madde halinde uygulanmasında dikkat edilmesi gereken genel hususları maddeler halinde sıralayacak olursak:
• Uygulanacak organik gübrelerden maksimum faydanın alınabilmesi için C/N oranının 1/20'den az olması gerekmektedir.
• Uygulanacak organik gübreler (özellikle çiftlik gübreleri) iyi yakılmış olmalı,
• Uygulamadan önce besin miktarı bilinmeli ve besin içeriğine göre uygulanacak miktar belirlenmeli,
• Organik gübre kullanılacaksa uygulamadan önce depolanmalı, çevre koşullarından en az etkilenecek şekilde depolanmalıdır,
• Organik gübrelerden oluşabilecek besin maddesi kayıplarını minimumda tutmak için tarlaya uygulanan gübre açıkta bırakılmamalıdır. açıkta, tarlaya getirilen gübrenin tarlaya uygulandığı anda pullukla toprak altına getirilmesi gerektiği,
•Olgunlaşmamış organik gübreler tarlaya uygulandığında bitkilere yarardan çok zarar verebileceği, çünkü toprakta çürüme devam ederken oluşan bakteriler topraktaki besin maddelerini kullanır,
• Yeşil gübrede yeşil gübre bitkisi sürülerek toprak altına alınacaksa çok iyi ayarlanması gerekir. Ana bitki, bitki gömüldükten sonra dikilecekse, gömülen bitkinin çürümesi için yeterli süre beklenmelidir.
• Uygulanacak organik gübrelerin sadece besin maddesi sağlamadığı, aynı zamanda toprak yapısını olumlu yönde etkileyen bir madde olduğu unutulmamalı, uygulamalarda bu özelliğine dikkat edilmelidir.